بررسی ویژگی های فضای ورودی به عنوان مفصل و حریم بصری در عرصه های عمومی مجاور؛ نمونه موردی: بندر لافت

بناها و بافت های تاریخی هر کشوری همچون آیینه تمام نماست که اصول و ارزش های حاکم بر آن جامعه را به نمایش می گذارد. یکی از مهم ترین اصول در معماری سنتی ایران به ویژه ایران پس از اسلام، اصل محرمیت است که تأثیر شگرف آن را می توان در شکل گیری شهرها و روستاهای تاریخی کشور مشاهده کرد. لذا بازشناخت نقش این اصل در شکل گیری محله ها، خانه ها و فضاهای مرتبط با آن ها به عنوان قلمرو سکونت اهمیتی خاص می یابد. ورودی خانه با قرارگیری در مرز میان درون و بیرون یکی از مهم ترین تجلی گاه های تأثیر محرمیت در شکل گیری فضاهای سکونتی تاریخی است که غفلت از آن تحت تأثیر شتاب تحولات در عرصه ی شهری و روستایی کشور، مشکلات متعددی را سبب شده است. این نوشتار تلاش دارد با شناسایی و معرفی فضای ورودی خانه ها در بندر لافت به عنوان نمونه ای از سکونتگاه های دارای بافت تاریخی کشور -که وجه مشخصه ی آن، دو ویژگی فشردگی و محصوریت بوده است- جایگاه و نقش فضاهای ورودی را در تبیین اصل محرمیت در بافت کهن آن بررسی نماید. در این راستا علاوه بر تعمق در منابع مکتوب، از مطالعات اکتشافی در حوزه میدانی جهت برداشت نمونه ها و مشخص کردن گونه ها استفاده شده است. سپس با بررسی اصول مکان یابی، تناسبات و عملکرد هر یک از گونه ها در تدارک اصل محرمیت و کنترل دید، ابداعات و اصول بکار رفته در این فضاها احصاء و به عنوان رهیافتی برای طراحی معاصر ارائه گردیده است.